| وظائف دولت (قسمت سوم)
راههای غلبه بر فضای نه جنگ و نه صلح
شرحی برحدیث ولایت حمیدرضا ترقی
منتظر تحوّلات بیرونی هم نباشیم. در دنیا، در عالم سیاست، در عالم دیپلماسی، حوادثی اتّفاق میافتد؛ منتظر آنها نمانیم، کار خودمان را انجام بدهیم. آن کسانی که وظیفهشان آن کارها است، آنها را انجام میدهند. ما کار موظّف خودمان را انجام بدهیم. روحیهی کار و تلاش را غلبه بدهیم بر حالت «نه جنگ، نه صلح» که دشمن میخواهد بر ما تحمیل کند. یعنی یکی از ضررها و خطرهای کشور همین حالت «نه جنگ، نه صلح» است که خب خوب نیست، فضای خوبی نیست. روحیهی کار را، روحیهی تلاش را، همّت و انگیزه را، با گفتن، با عمل کردن، با نشان دادن نتایج، بر این حالت غلبه بدهیم 16/6/1404
آثار منفی نه جنگ و نه صلح
فضای «نه جنگ و نه صلح» (No War, No Peace) عملاً یک وضعیت فرسایشی است که نه اجازه حرکت رو به جلو میدهد و نه امکان بازسازی آرام و امن را فراهم میکند. این حالت به مرور انرژی ملی، ظرفیت اقتصادی، و انسجام اجتماعی را فرسوده میکند و ریسکپذیری کشور را بالا میبرد.
1- فرسایش سرمایه اجتماعی
2- بلاتکلیفی اقتصادی
3- رشد رقابت فردی برای بقا
4- احتکار کالاهای اساسی
5- گرایش به جمع کردن طلا و دلار
6- احتکار کوچک خانگی
7- کاهش سرمایه گذاری ورکود اقتصادی
ازجمله آثار حالت نه جنگ و نه صلح است که باید با تقویت روحیه کار و تلاش و همت و انگیزه بر آن غلبه کرد .
وظیفه دولت در غلبه بر این شرایط
برای خروج از این وضعیت، دولت باید بهصورت موازی در چهار جبهه اقدام کند
الف) -ایدئولوژیک – امنیتی،
ب)-اقتصادی – معیشتی،
ج)-سیاسی – دیپلماتیک،
د)- روانی – فرهنگی.
۱. تثبیت ایدئولوژیک و امنیتی
هدف: جلوگیری از شکلگیری خلأ قدرت یا سردرگمی راهبردی (تثبیت و شکستن فشار روانی – اقتصادی (۶ تا ۱۲ ماه) برای خروج از شوک و بلاتکلیفی، جلوگیری از سوءاستفاده دشمن از فضای خاکستری)
خط مشی :
• تعریف وضعیت مطلوب و مأموریت ملی
• بازخوانی اهداف کلان انقلاب و تعیین خطوط قرمز غیرقابل مذاکره.
• موازنه قدرت هوشمند: افزایش توان بازدارندگی نظامی و اطلاعاتی، اما بدون تحریک به جنگ ناخواسته.
• پیشدستی امنیتی: ضربه به شبکههای نفوذ و جنگ ترکیبی دشمن قبل از فعال شدنشان.
• ایجاد «سپر پولادین اتحاد مقدس» بین نیروهای سیاسی–اجتماعی برای کاهش شکافهای داخلی که دشمن از آن بهرهبرداری میکند.
. اقدامات کلیدی
: امنیت داخلی: ضربات پیشگیرانه به شبکههای آشوب، کشف و خنثی کردن کمپینهای جنگ شناختی.
اقتصاد اضطراری: تثبیت پایه پولی، مهار قیمت ارز، توزیع سریع کالاهای حیاتی با قیمت کنترلشده.
اطلاعرسانی فعال: روایت شفاف از شرایط، اعلام نقشه راه و شاخصهای پیشرفت به مردم.
ابزار اجرایی: شورای عالی امنیت ملی، بانک مرکزی، ستاد جنگ شناختی، صداوسیما + شبکههای اجتماعی.
خروجی ملموس: کاهش نوسانات ارزی، آرامشدن التهاب اجتماعی، افزایش اعتماد به وعدههای دولت
۲. تثبیت و ترمیم اقتصادی
هدف: شکستن گرداب فرسایش اقتصادی در وضعیت خاکستری ایجاد مسیرهای موازی تجارت خارجی با شرکای کمحساسیت به تحریمها (مانند اوراسیا، آمریکای لاتین، آفریقا). کاهش وابستگی به دشمن در منابع و بازار، ایجاد حس پیشرفت واقعی
خط مشی:
• اقتصاد مقاومتی پیشرو: گذر از «مدیریت بقا» به «مدیریت رشد» با صنایع پیشران (انرژی، فناوری، کشاورزی هوشمند).
• سیاست ارزی باثبات: حذف شوکهای مصنوعی که در فضای نه جنگ نه صلح به ابزار فشار دشمن تبدیل میشوند.
• پروژههای محرک امید معیشتی: اجرای پروژههایی که سریعاً اثر ملموس بر زندگی مردم بگذارند
. اقدامات کلیدی:
بازارهای جایگزین: انعقاد قراردادهای چندساله انرژی، کشاورزی و صنعتی با بلوک شرق، آمریکای لاتین و آفریقا
. صنایع پیشران: سرمایهگذاری سریع روی صنایع با ارزآوری بالا و اشتغالزایی سریع.
دیپلماسی چندجانبه: نقشآفرینی در بحرانهای منطقهای بهعنوان بازیگر تعیینکننده، نه منفعل.
ابزار اجرایی: وزارت اقتصاد، وزارت خارجه، سازمان توسعه تجارت، شرکتهای دولتی–خصوصی.
خروجی ملموس: افزایش صادرات، رشد اقتصادی ۲–۳٪ بیشتر از دوره قبل، تثبیت ارز در بازه قابل پیشبینی
۳. دیپلماسی فعال و چندلایه
هدف: خارج کردن کشور از حاشیه و بازتعریف موقعیت در نظام بینالملل دیپلماسی تهاجمی:
خط مشی:
• منحصراً واکنشی نبودن؛
• طرح ابتکارهای منطقهای و امنیتی که دیگران را به میز ایران بکشد
• مدیریت هوشمند تهدید–فرصت:
• استفاده از رقابت قدرتهای بزرگ برای گرفتن امتیازات متوازن.
• ایجاد بلوکهای همراستا
• تقویت سازمانهای منطقهای (مانند شانگهای، بریکس) برای ایجاد عمق استراتژیک
• دیپلماسی رسانهای: مدیریت روایت جهانی از موضع ایران تا دشمن نتواند فضای خاکستری را به نفع خود قاببندی کند
اقدامات کلیدی:
بلوغ نظام بازدارندگی و اتحاد داخلی (۲۴ تا ۳۶ ماه) باهدف: ایجاد موازنه پایدار با دشمن، پیشگیری از بازگشت به شرایط خاکستری
بازدارندگی هوشمند: آزمایش و نمایش فناوریهای نظامی جدید بدون تحریک جنگ مستقیم
. انسجام سیاسی–اجتماعی: امضای «میثاق اتحاد مقدس» میان جناحها درباره اهداف غیرقابل عقبنشینی.
مدیریت بازی بزرگ: تقسیم منافع منطقهای با برخی قدرتها برای کاهش زمینههای درگیری.
ابزار اجرایی: ستاد کل نیروهای مسلح، شورای وحدت ملی، وزارت خارجه، اتاق بازرگانی منطقهای
. خروجی ملموس: کاهش تهدیدهای علنی، افزایش وزن چانهزنی ایران در ائتلافهای منطقهای و جهانی.
. ۴. جنگ روانی معکوس و انسجام فرهنگی
تثبیت موقعیت راهبردی و صدور الگو (۳۶ تا ۴۸ ماه)
هدف: جلوگیری از عادیسازی «بیتصمیمی» و «ناامیدی»( تبدیل وضعیت به یک ساختار پایدار که دشمن نتواند با جنگ یا صلح نیمبند برهم بزند)
خط مشی :
• بازسازی امید اجتماعی: با روایت موفقیتها و افقهای روشن، نه فقط هشدار و تهدید
• مهندسی گفتمان ملی: جایگزینی ادبیات منفعلانه با ادبیات پیروزی، پیشرفت و مأموریت مشترک
اقدامات کلیدی
: نهادینهسازی پیشرانها: تبدیل پروژههای موفق اقتصادی و امنیتی به ساختارهای دائمی.
الگوسازی رسانهای: معرفی مدل ایران به کشورهای همسو بهعنوان تجربه موفق عبور از خاکستری.
صدور نفوذ نرم: استفاده از فرهنگ، اقتصاد و فناوری برای گسترش محور مقاومت فراتر از جغرافیای سنتی.
ابزار اجرایی: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، شرکتهای دانشبنیان، دیپلماسی عمومی.
خروجی ملموس: تثبیت رشد اقتصادی پایدار، افزایش شمار کشورهایی که با ایران پیمان امنیتی/اقتصادی دارند.
چنانچه دولت محترم بتواند این چهار حرکت و اقدامات ذیل آنرا به سرانجام برساند خروج از وضعیت نه جنگ و نه صلح
تحقق خواهد یافت انشاءلله |